Dominante cultuur: wat betekent dit? (DEI-bronnen 2024)

Het begrijpen van het concept van een dominante cultuur helpt ons bij het navigeren door de complexe sociaal-culturele ecosystemen waarin we leven.

Je hebt waarschijnlijk termen als ‘culturele hegemonie’ of ‘mainstreamcultuur’ gehoord die rondgaan op sociale media of in academische kringen. Weten wat een dominante cultuur is, en hoe deze zowel kan verenigen als verdelen, geeft ons waardevolle hulpmiddelen om door onze steeds complexere wereld te navigeren.

Wat is dominante cultuur?

De term ‘dominante cultuur’ verwijst naar de culturele normen, waarden en praktijken die geaccepteerd en alomtegenwoordig zijn binnen een bepaalde sociale, economische of institutionele context. Stel je het voor als de ‘standaardinstelling’ van een samenleving, het achtergrondgeluid dat invloed heeft op hoe we ons gedragen, spreken en zelfs denken.

De vorming van dominante culturen is geen toeval; ze zijn producten van historische gebeurtenissen en de verwevenheid van verschillende sociale factoren.

Neem bijvoorbeeld de wereldwijde dominantie van de Engelse taal. Engels is niet alleen wijdverbreid omdat het makkelijk te leren is of poëtisch klinkt; de alomtegenwoordigheid ervan heeft wortels in het koloniale tijdperk, toen het Britse imperiale bereik zich uitstrekte over continenten van Azië tot Afrika. Zelfs vandaag de dag is de taal een internationale zakelijke en diplomatieke standaard.

Maar de invloed van een dominante cultuur gaat verder dan de taal. In de VS bijvoorbeeld zijn de idealen van democratie en kapitalisme niet alleen doorgedrongen in de politieke instellingen, maar ook in de dagelijkse interacties en het publieke debat. Op dezelfde manier dienen in India, ondanks de enorme culturele diversiteit, de filosofieën van het hindoeïsme als een dominant cultureel verhaal dat de sociale normen en wetten beïnvloedt.

Bron: Fukuyama, Franciscus. “Het einde van de geschiedenis en de laatste mens”. Vrije pers, 1992.
Bron: Sen, Amartya. “De argumentatieve Indiaan”. Pinguïn, 2005.

Bron: Phillipson, Robert. ‘Taalimperialisme’. Oxford University Press, 1992.

Voordelen en nadelen van dominante cultuur

Positieve aspecten

Ah, de zilveren rand. Hoewel het idee van een dominante cultuur negatieve beelden van onderdrukking of culturele erosie kan oproepen, is het niet alleen maar somberheid en onheil.

Neem bijvoorbeeld Denemarken. Ooit gehoord van ‘Hygge’?

Het is een uniek Deens concept dat een gevoel van comfort en gemeenschappelijk welzijn vertegenwoordigt. Dit culturele juweeltje is zo krachtig dat het wordt beschouwd als een hoeksteen waardoor Denemarken vaak tot een van de gelukkigste landen ter wereld wordt gerekend.

Bron: Svendsen, Lars. “Een filosofie van de verveling”. Reaktion Boeken, 2005.

Negatieve aspecten

De medaille heeft echter een keerzijde. Laten we naar Australië springen, waar de dominante Angelsaksische cultuur verwoestende gevolgen heeft gehad voor de inheemse culturen.

Van het uitsterven van talen tot gedwongen culturele assimilatie: de gevolgen zijn langdurig en zeer verontrustend. De marginalisering strekt zich niet alleen uit tot de sociale, maar ook tot de economische sfeer, waardoor vaak de kansen worden beperkt voor mensen buiten de dominante cultuur.

Bron: Kort, Damiaan. “Verzoening en koloniale macht: inheemse rechten in Australië”. Routledge, 2008.

Dominante cultuur versus subculturen

Subculturen

Onderschat de underdog niet. In de uitgestrekte oceaan van een dominante cultuur ontstaan ​​eilanden van subculturen. Neem hiphop in de Verenigde Staten als voorbeeld.

Het komt oorspronkelijk uit Afro-Amerikaanse gemeenschappen en is uitgegroeid tot zowel een product als een kritiek op de Amerikaanse mainstreamcultuur. Het biedt een alternatief gezichtspunt en dient als culturele en artistieke uitlaatklep voor gemarginaliseerde gemeenschappen.

Bron: Roos, Tricia. “Black Noise: rapmuziek en zwarte cultuur in het hedendaagse Amerika”. Wesleyan University Press, 1994.

Weerstand en aanpassing

Subculturen hebben vaak een unieke relatie met de dominante cultuur en navigeren door een continuüm tussen weerstand en aanpassing.

In Japan biedt de ‘Kawaii’-subcultuur bijvoorbeeld een afwijking van de traditioneel conservatieve normen van het land. Terwijl sommigen het zien als jeugdige rebellie, zien anderen het als een aanpassing, een manier om met de maatschappelijke druk om te gaan.

Bron: Kinsella, Sharon. “Manga voor volwassenen: cultuur en macht in de hedendaagse Japanse samenleving”. Curzon, 2000.

Dominante cultuur op verschillende continenten

Laten we een wereldtournee maken. In Noord-Amerika, vooral in de VS, komt het idee van een ‘Melting Pot’ vaak voor de geest. Critici beweren echter dat dit ideaal soms neerkomt op een ‘Salad Bowl’, waarbij ingrediënten naast elkaar bestaan, maar één – meestal de reguliere Amerikaanse cultuur – domineert.

Bron: Schlesinger, Arthur M. “De verdeeldheid van Amerika: reflecties op een multiculturele samenleving”. Norton & Bedrijf, 1998.

Verplaats nu uw blik naar Europa. Hier zien we een historisch eurocentrisch perspectief dat vaak de nadruk legt op joods-christelijke waarden en westerse idealen, soms ten koste van het over het hoofd zien van het eigen multiculturalisme.

Bron: Zei, Eduard. “Oriëntalisme”. Pantheon, 1978.

Ten slotte Azië, met China als goed voorbeeld. De culturele en politieke invloed van Han-Chinezen geeft een belangrijke vorm aan de maatschappelijke normen in de hele regio, en beïnvloedt minderheidsculturen binnen de eigen grenzen en de buurlanden.

Bron: Dikötter, Frank. “Het discours van ras in het moderne China”. Oxford University Press, 1992.

Hoe behouden sommige landen dan een gevoel van evenwicht? Het tweetalige beleid van Canada biedt een unieke aanpak, die een tegenwicht vormt voor de dominante Angelsaksische cultuur met een sterke Franstalige invloed.

De rol van technologie

Digitale dominantie

Ah, de digitale grens. Je zou kunnen denken dat internet voor iedereen toegankelijk is, maar zelfs hier ontstaan ​​dominante culturen. Sociale netwerken, gedomineerd door westerse bedrijven, vormen het toneel voor mondiale gesprekken, geven vorm aan de ‘netiquette’ en zelfs aan de manier waarop activisme online wordt bedreven.

Bron: Castells, Manuel. “De netwerksamenleving: van kennis naar beleid”. Centrum voor Transatlantische Betrekkingen, 2006.

Virtuele gemeenschappen

In deze digitale ruimtes zien we ook bewondering voor specifieke culturele praktijken en bestuursmodellen. Het Scandinavische model – dat de nadruk legt op sociale welvaart en economische efficiëntie – wordt vaak geprezen in online beleidsdiscussies, wat aantoont dat dominante culturen ook in digitale domeinen kunnen ontstaan.

Conclusie

Van de knusse hoekjes van het Deense ‘Hygge’ tot de multiculturele spanningen in Australië, van de opkomst van hiphop als subcultuur tot de invloed van de Han-Chinezen in Azië: we hebben de wereld rondgereisd en ons zelfs in de digitale wereld begeven. Door dit alles heen is één ding duidelijk: de dominante cultuur is niet slechts een achtergrond, maar een leidende speler op het toneel van maatschappelijke interacties.

Het is verleidelijk om de dominante cultuur te zien als iets dat in steen is gebeiteld, maar zoals onze reis laat zien, is het vloeibaar, voortdurend veranderend, gevormd door historische omstandigheden en opnieuw vormgegeven door technologie. Het heeft de kracht om ons te verenigen, ons het gevoel te geven dat we erbij horen, maar ook het potentieel om verdeeldheid te zaaien en te marginaliseren.

Een diepe duik in dit onderwerp is niet alleen een academische oefening; het is een lens waardoor we gelijkheid en gelijkheid beter kunnen begrijpen. Het erkennen van de nuances van de dominante cultuur geeft ons de middelen om meer meelevende en effectieve pleitbezorgers te zijn voor culturele inclusiviteit en sociale rechtvaardigheid.

En hier zit het probleem: door te begrijpen hoe dominante culturen evolueren, kunnen we actieve deelnemers worden aan het vormgeven van een meer inclusieve en rechtvaardige toekomst. Dat is een culturele melodie die de moeite waard is om op af te stemmen.

Bron voor samenvatting en slotgedachten: Derman-Sparks, Louise en Patricia G. Ramsey. “Wat als alle kinderen blank zijn? Anti-vooroordeel multicultureel onderwijs met jonge kinderen en gezinnen”. Leraren College Press, 2011.